Nimmer, van erts tot arend, was enig schepsel vrij onder de zon

Nimmer, van erts tot arend, was enig schepsel vrij onder de zon,
noch de zon zelve, noch de gesternten.
Maar geest brak wet en stelde op de geslagen bres de mens.
Uit die eersteling daalden de ontelbaren.

Duchtend zijn hoge blik
deinsden hun zwermen binnen de wet terug
en werden volkeren en stonden elkander naar het leven,
onder nachtgewolkten verward treurspel, dat wereld heet.

Sindsdien werd geen mens vrij dan ontboden van boven zijn dak,
geen volk dan beheerst van boven zijn torens.
Blijve ons dat bij,
verlost als we werden uit het schrikbewind van een onderwereld.
Niet onbeheerst, doch enkel beheerst van boven de wereld
blijft vrijheid ons deel.

Dichter(s): A. Roland Holst

Locatie: National Monument, Dam Square, Amsterdam, Netherlands

Taal: Nederlands

Datum geplaatst: 4 mei 1956

Relatie met locatie: Op de binnenkant van de gedenkmuur van het Monument op de Dag is dit gedicht van Adriaan Roland Holst aangebracht.

Vormgever: De belettering is ontworpen door Jan van Krimpen.

Opmerkingen of wetenswaardigheden: Over het gedicht van Adriaan Roland Holst op het monument op de Dam ontstonden hevige discussies. W.F. Hermans (die het gedicht ‘zeeslangentaal’ noemde) en Harry Mulisch (die het over ‘hautaine, van verachting getuigende onzin’ had) hadden er geen goed woord voor over. Victor van Vriesland was van mening dat het gedicht op die plek vooral toegankelijkheid miste: “Hier had geen litteratuur moeten staan die in de eerste plaats litteratuur is, maar een voor ieder begrijpelijk, diep menselijk woord. Dat de dichter Roland Holst zo weinig gevoel voor de voorbijganger heeft gehad, dat hij heeft geweigerd, voor één keer – goed, uit zijn erkende en bewonderenswaardige hoogte, maar dan toch tót hen, dus zo begrijpelijk mogelijk voor de eenvoudigen, – te spreken, is rondweg harteloos te noemen en een treurig blijk van de versplintering van onze cultuur” (Geciteerd in Reints 1996) Bron: Poëzie buiten het boek. De circulatie en het gebruik van poëzie (2021) van Kila van der Starre

Meer info: http://www.buitenbeeldinbeeld.nl/Amsterdam_C/Radecker.htm

Terug naar overzicht
Vind je dat er informatie over dit gedicht ontbreekt? Stuur een mail naar info@straatpoezie.nl met de titel en locatie van het gedicht en de aanvullende informatie.