Dichter(s): Albert Verwey

Locatie: beursplein 1 amsterdam

Taal: Nederlands

Datum geplaatst: 1902

Relatie met locatie: Afgeleiden van handel en wandel, in het Beursgebouw.

Vormgever: Gebeeldhouwd door Lambertus Zijl.

Opmerkingen of wetenswaardigheden: Albert Verwey was Tachtiger, medeoprichter van De Nieuwe Gids en hoogleraar in Leiden. De Beurs van Berlage is een rijksmonument dat tussen 1898 en 1903 werd gebouwd in een ontwerp van Berlage. Boven de ingang hangt een reliëf ‘Hun Omgang’ met in het midden een man die naar het lijkt bijgestaan wordt door twee ondergeschikten, om hen heen vliegen duiven (Wijsheid). Links plukken vrouwen onder toeziend oog van een dame vruchten (Welvaart), rechts sjouwen mannen onder bevel van een toezichthouder met een balk (Arbeid). Daaronder hangt dit gedicht. Wikipedia: “Rond de eeuwwisseling was Verwey nauw betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe Koopmansbeurs (1898-1903) van Amsterdam (Beurs van Berlage). Berlage had Verwey gevraagd het decoratieprogramma van de Beurs te coördineren. Hierdoor kreeg Verwey - naast Berlage - een bepalende invloed bij de totstandkoming van dit Gesamtkunstwerk. Verwey en Berlage werkten hierin samen met andere vooraanstaande kunstenaars: Toorop, Roland Holst, Mendes da Costa, Derkinderen en Zijl. Verwey baseerde het programma op twee thema's: 1. Amsterdam als belangrijke handelsstad en 2. Het streven naar een klasseloze maatschappij waarin geld geen rol meer speelt. Voor verschillende ruimtes maakte hij gedichten, veelal in de vorm van kwatrijnen. Deze gedichten verhalen over de specifieke functie van de ruimte én geven blijk van een idealistische kijk op de toekomst.” Aartvanzoest.nl: “De tekst is van Albert Verwey, die zijn vriend Berlage, met nog enige anderen, bijstond bij het ontwerpen van de beurs. Het gekke is dat de vrienden een maatschappij wilden zonder klassen en zonder geld. En ondertussen het ontwerp maakten voor een tempel voor beleggers. Voor mensen die geld verdienen met het geld waarover ze beschikken. Ga er aan staan om dat te begrijpen. Zou daarom ook Verwey's gedicht onbegrijpelijk zijn? Ik waag een vertaling in mensentaal: Deze steen boven de ingang steunt op bogen - 't lijkt wel een voorhoofd. Achter dat voorhoofd zit verstand. Moge het verstand van de beursmensen helder werken: Mensen en dingen hebben te maken met zaken die voor hun bestaan nodig zijn. 't Is een gok, maar laten we aannemen dat ik het niet verkeerd begrijp. Wat moet dat dan betekenen? Ik stel voor: er zijn dingen die misschien niet deugen, maar ze horen er nu eenmaal bij.”

Meer info: http://aartvanzoest.nl/node/724

Naam invuller: kees besseling kabath