Canzone 170 (Più volte già dal bel sembiante humano)

Soms hebben wij zo’n menselijke band
dat het mij moed geeft (ook mijn trouw geleide)
om eerlijk met mijn vijandin te strijden,
als ze zich toont van haar bescheiden kant,

totdat mijn poging bij haar ogen strandt,
want Amor legt dan heel mijn lot, mijn lijden,
mijn goed en kwaad, mijn leven en verscheiden
(omdat het in zijn macht ligt) in háár hand.

En dan kan ik, om mij te doen verstaan
door deze ander, nooit de woorden vinden;
Amor laat mij geen kracht voor het gevecht.

Nu weet ik, steekt de liefde iemand aan,
dat ze zijn geestkracht rooft, zijn tong zal binden:
wie van zijn vuur kan spreken, brandt niet echt.

vert. Peter Verstegen (Het liedboek, 2008)

muurtekst: “Je bemint slechts weinig zolang je kan zeggen hoeveel.”

Dichter(s): Francesco Petrarca

Locatie: Petrarcastraat 230, Rotterdam, Nederland

Taal: Nederlands

Datum geplaatst: 19 juli 2022 (oplevering); 16 september 2022 (feestelijke ‘onthulling’)

Initiatiefnemer: Huurdersplatform Lombardijen, Woningcorporatie Havensteder

Vormgever: Ricardo van Zwol

Boek: Il Canzoniere (geschreven en geordend 1327-1374; gedrukt 1470)

Opmerkingen of wetenswaardigheden: Dit is geen muurgedicht; niet zo bedoeld tenminste. De schildering is onderdeel van de citatenroute in Lombardijen. De regel op de muur komt uit een citatenboek, niet uit een dichtbundel. Vandaar ook dat de tekst op de muur, een alternatieve versie van de laatste regel uit het sonnet, zo anders is dan Petrarca hem ooit schreef. In zijn oorspronkelijke Italiaans was het: “chi pò dir com’egli arde, è ’n picciol foco.” Letterlijk: wie kan zeggen hoe hij brandt, is in een klein vuur. Verstegen blijft daar vrij dicht bij maar omwille van het rijm wisselt hij brand en vuur wel om. Niet elke vertaler was zo trouw aan het origineel. Zo dichtte een anonieme Engelsman in 1777: “He that could speak his love, ne'er loved like me.“ De variant die in ‘Bartlett’s Familiar Quotations‘ terecht kwam (ed. 1968) heeft daar wel wat van weg: “To be able to say how much you love is to love but little.“ Nederlandse citatenboeken en websites apen Bartlett’s vervolgens na. Zo zijn de woorden die hier Petrarca moeten eren amper nog de zijne. Het kan echter nog erger. Verderop in de wijk heeft de muurschildering voor Jean de La Fontaine, de 17e eeuwse Franse fabulist, een citaat meegekregen van Theodor Fontane, Duits romanschrijver uit de 19e eeuw.

Meer info: - bij de onthulling: https://www.havensteder.nl/News/3190/een-nieuwe-muurschildering-en-een-barbecue-in-de-petrarcabuurt - de kunstenaar: https://www.instagram.com/r75_ricardo_van_zwol/p/CgMedVrI6Ri - het volledige sonnet in Italiaans en Engels: https://petrarch.petersadlon.com/canzoniere.html?poem=170

Terug naar overzicht
Vind je dat er informatie over dit gedicht ontbreekt? Stuur een mail naar info@straatpoezie.nl met de titel en locatie van het gedicht en de aanvullende informatie.