Dichter(s): Onbekend

Locatie: Spuiboulevard 305, Dordrecht, Nederland

Taal: Nederlands

Datum geplaatst: oorspronkelijk onbekend; herplaatst 1976

Opmerkingen of wetenswaardigheden: Een stormvloed op 17 november 1421 brak de toenmalige dijk tussen Strijensas en Moerdijk. Deze Sint-Elisabethsvloed zette een belangrijk deel van de Hollandsche of Groote Waard onder water. Die polder strekte zich uit van Strijen tot Heusden en van Dordrecht tot ‘s-Geertruidenberg. Eén gat in de dijk zou misschien nog wel te dichten zijn geweest maar in december sloeg de waterwolf opnieuw toe. Hoog water in Maas en Rijn stroomde over de dijk bij Werkendam. Daardoor onstonden nieuwe stroombeddingen dwars door de polder. Door de continue aanvoer uit het oosten en de getijdenwerking vanuit zee werd het dichten van beide dijken onmogelijk. Het Eiland van Dordrecht was een feit. Het nieuwe krekenlandschap ten zuiden van de stad werd de Biesbosch. De stenen band op de Spuiboulevard herinnert aan die ramp. De vloed zou 72 parochies weggevaagd hebben. Moderne historici twijfelen daaraan. Zoveel nederzettingen zouden er niet geweest zijn in het ondergelopen gebied. Ze vermoeden verder dat de doorbraak mogelijk werd door slecht onderhoud. Tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten zaten Dordrecht en ‘s-Geertruidenberg in verschillende kampen. Dat belemmerde de samenwerking die nodig was om de dijken te onderhouden. Daarbij besteedde men het beschikbare geld blijkbaar liever aan wapentuig en huurlingen. De omvang van de ramp zou later zijn opgeklopt (tot 100.000 doden maar liefst) om die schuldvraag te verdoezelen. Een ramp van zo’n omvang had immers nimmer voorkomen kunnen worden; zelfs niet met goed dijkbeheer. Oorspronkelijk zat de tekstband in de Spuipoort, aan de buitenkant, hoog boven de ingang. Het ‘land en water dat men hier siet’ lag dus achter de rug van de lezer van de tekst. De Spuipoort stond van ca. 1300 tot 1870 op de plek van het huidige Spuiplein, 100 meter naar het westen. In 1609 werd de poort herbouwd. Werd de tekst toen aangebracht? Of was hij er al langer; sinds de 15e eeuw wellicht? Toen de poort werd afgebroken bewaarde men de tekst. Hij werd, waarschijnlijk in 1877, ingemetseld hoog in de gevel van een schoolgebouw dat aan de westkant van de Spuistraat stond, direct aan het water van de Spuihaven. Wederom zat de tekst in een zuidgevel. De school en het omliggende gebied moesten eind jaren ‘60 wijken voor de uitbreiding van het Stadskantoor. Opnieuw bleef de tekst gespaard. In 1976 werd hij in dit wat loze muurtje aangebracht. Het is schijnbaar voor het eerst dat de tekst de hoek om gaat. Zowel op de poort als het schoolgebouw stond de tekst languit op één gevel.

Meer info: - tekening van de zuidelijke gevel van de Spuipoort met de tekst goed zichtbaar: https://beeldbank.regionaalarchiefdordrecht.nl/search/detail/id/063903EB815A11EF8252FA163E9D8C4E/showbrowse - foto van de school met de tekstband boven de ramen van de tweede verdieping; rechts de opgang naar de Spuibrug: https://beeldbank.regionaalarchiefdordrecht.nl/search/detail/id/F1CEDCC9D7DBD61367D4E5249B047CC9/showbrowse