Dichter(s): Edgar Allan Poe

Locatie: Heereweg 200, Lisse, Nederland

Taal: Engels

Relatie met locatie: bloembollenpoëzieroute

Initiatiefnemer: Adri de Roon

Boek: Poems of Edgar A. Poe (1831); The Raven and Other Poems (1845)

Opmerkingen of wetenswaardigheden: fragment op de tegel: On desperate seas long wont to roam, / Thy hyacinth hair, thy classic face, / Thy Naiad airs have brought me home / To the glory that was Greece, / And the grandeur that was Rome. vertaling: Gewend de zeeën rond te stomen, / Uw donk’re krullen, fraai gelaat, / Deden mij naar huis toe komen / Naar de glorie van de Grieken, / En de grootse staat van Rome. Edgar Allan Poe (1809-1849) is vooral bekend om zijn detective- en griezel-verhalen maar hij dichtte ook. Van hem zijn twee gedichten met de titel ‘To Helen’ overgeleverd. En van de eerste zijn er twee versies. Hier op straat vind je de tweede strofe uit de tweede versie van het eerste gedicht. Dat zit zo: Poe‘s eerste ‘To Helen’ verscheen in 1831 en ging over Jane Stith Craig Stanard, de moeder van een jeugdvriend. Hij was verzot op haar geweest. Poe, wiens moeder overleed toen hij twee was, had in haar huishouden een veilige haven gevonden. Dat komt ook duidelijk in het gedicht tot uiting. Mrs. Stanard heeft zijn ode aan haar nooit gelezen; ze overleed al in 1824. In zijn vers vergelijkt hij haar met Helena van Troje, vermaard als de mooiste vrouw van de klassieke oudheid. Poe stopt zijn drie strofen vol met verwijzingen naar die tijd: de najaden zijn gracieuze Griekse waternimfen, het hyacinte haar verwijst naar de halfgod Hyacinthus die bekend stond om zijn mooie krullen. De kelkjes van de hyacint, de bloem die volgens de mythologie ontsproot uit het bloed van de mooie jongeling, zouden daar een afspiegeling van zijn. Het hyacint zou ook naar een donkere, want paarse, kleur kunnen verwijzen. Voor (her)publicatie in ‘The Raven’ in 1845 paste hij het gedicht een beetje aan. In de tweede strofe ging het eerst over “the beauty of fair Greece, / And the grandeur of old Rome.“ Nu wordt dat dus “To the glory that was Greece, / And the grandeur that was Rome.“, regels die beroemd geworden zijn. In de derde strofe was er eerst sprake van een “little window-niche” en een “folded scroll“ in plaats van de “agate lamp”. De tweede versie van het gedicht is sindsdien de meest gebruikte; zo ook hier in Lisse. Het andere ‘To Helen’ staat volledig los van het voorgaande. Het was een loftuiting op Sarah Helen Whitman, in 1848 en 1849 een tijdje de verloofde van Poe. Het gedicht werd de eerste keer, in 1848, gepubliceerd onder de titel "To —— —— ——". In oktober 1849, 3 dagen na Poe’s dood, verscheen het opnieuw, nu met de titel ‘To Helen’. Had de schrijver dat zelf nog bepaald of had iemand bij de krant besloten om Whitman’s tweede voornaam in te vullen? We weten het niet zeker.

Meer info: Voor de volledigheid de drie verschillende ‘To Helens’: 1831: https://www.eapoe.org/works/poems/tohelna.htm; 1845: https://www.eapoe.org/works/poems/tohelnf.htm; en 1848: https://www.eapoe.org/works/poems/tohelnwe.htm